Specerijen en kruiden worden al eeuwenlang gecultiveerd en gebruikt voor genezing. In Sri Lanka werden kardemom, kaneel, gember, kurkuma en peper al heel lang gebruikt om te genezen en waren ze in de 1e en 2e eeuw bekend bij andere koninkrijken van de wereld. Deze geneeskrachtige kruiden, afkomstig uit Sri Lanka, werden zeer gewaardeerd en begeerd door de geciviliseerde wereld, vanwege de smaak; om eten; mee te conserveren en voor de gezondheid.
Sri Lanka wordt vaak “De parel van de Indische Oceaan” genoemd, vanwege zijn natuurlijke schoonheid en biodiversiteit. Het is een eiland – in de vorm van een druppel – in de Indische Oceaan onder India. Het heeft een tropisch klimaat dat perfect is voor vele vormen van landbouw. Als gevolg daarvan werd Sri Lanka een integraal onderdeel van de specerijenhandel in de 7e eeuw toen Arabische handelaren op zoek gingen naar kaneel. Sri Lanka, toen bekend als Ceylon, werd gekoloniseerd door de Portugezen, Nederlanders en Engelsen die de natuurlijke rijkdom van het eiland exploiteerden. De wereld werd in principe afhankelijk van specerijen uit Sri Lanka om hun kwaliteit van leven en gezondheid te verbeteren.
De kruiden en specerijen die voornamelijk in de Sri Lankaanse keuken worden gebruikt, zijn onder andere kaneel, zwarte peper, nootmuskaat, kardemom, ginger, kurkuma, peper, kruidnagel, koriander, curry, venkel, mosterd, saffraan en tamarinde. We zullen je even meenemen in de wondere wereld van de exotische specerijen.
Kaneel
Ceylon is de echte inheemse kaneel uit Sri Lanka met een spicy twist. Het wordt geproduceerd door schaafsel van de binnenschors van de planten steel. In de oudheid werden de kaneel bronnen beschermd door kruiden handelaren om hun monopolie te behouden. Indonesische boten transporteerden kaneel naar een Arabische schiereiland en van daaruit werd het naar andere delen van de wereld geëxporteerd.
Kaneel produceert fenolen, waardoor kaneel zeer gewaardeerd wordt vanwege zijn vermogen om vlees te bewaren. Middeleeuwse artsen gebruikten kaneel om bronchitis te genezen, en de vroege Egyptenaren gebruikten kaneel tijdens het balsemen. Van Ceylon kaneel is bekend dat het vol zit met antioxidanten. Het helpt om de LDL-waarden in het bloed in balans te houden, de suikerspiegel in balans te houden en de groei van bacteriën te remmen.
Kaneel is lekker te combineren met zoete aardappelen, muesli, warme chocolademelk, muffins, havermout, smoothies en natuurlijk toetjes. Het is veelzijdig en kan ook worden gecombineerd met andere kruiden, zoals nootmuskaat en gember. Even een voetnootje, als je ooit Ceylon Kaneel hebt geproefd, dan wil je nooit meer ‘gewone’ kaneel. Echt. Ceylon is veeeul kruidiger, pittiger, warmer en voller van smaak.
Zwarte Peper
De specerij die bekend staat als zwarte peper wordt al millennia mondiaal verhandeld. Het vindt z’n oorsprong in Zuid-India en wordt ook in Sri Lanka verbouwd. Sinds de introductie ervan in de wereld is het de meest verhandelde specerij geworden.
Zwarte peper is voedzaam en voorziet ons van vitamine K en magnesium samen met andere mineralen. Het helpt ook om extra voedingsstoffen uit ander voedsel te absorberen. Vanwege zijn piperine kan zwarte peper de hersenfunctie verhogen en werd het gebruikt om depressie te behandelen. Het heeft anti-oxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen en versnelt de stofwisseling in het menselijk lichaam. Zwarte peper is gebruikt om tandpijn en artritis onder controle te houden en de opkomst van grijs haar te behandelen.
De piperine in zwarte peper is ongeveer 1% zo pittig als de capsaïcine in cayennepeper. Het heeft subtiele pittigheid, een heerlijke houten aroma en wordt universeel aan voedsel toegevoegd om de smaak op te peppen. Zwarte peperkorrels en zout kunnen worden gecombineerd met bakolie als marinade voor geroosterd vlees. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met kurkuma om de voordelen van dat kruid te verbeteren. Zwarte peper is het beste als de hele peperkorrels worden gemalen net voor gebruik.
Cayenne Peper
Cayennepeper is genoemd naar zijn bron, Cayenne in Frans-Guinee en komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Het wordt tegenwoordig in Sri Lanka geteeld en is meestal een combinatie van gedroogde pepers. Cayennepeper is tien keer heter dan een jalapeno peper. Het is behoorlijk warm.
Culturen die grote hoeveelheden Cayennepeper consumeren, hebben een lager percentage hart- en vaatziekten, omdat het de bloedcholesterol- en triglyceride niveaus verlaagt. Cayennepeper bevat capsanthine en flavonoïden die ervoor zorgen dat de hersenen endorfines afscheiden. Omdat het metabolisme wordt verhoogd door de thermogene kwaliteit van cayennepeper, kan het helpen bij gewichtsverlies en een betere bloedcirculatie.
Om de consumptie te verhogen, voeg je cayennepeper toe als specerij in de keuken en als kruiderij voor alle zeevruchten, vlees en beslag voor gefrituurd voedsel zoals kip. Probeer het toe te voegen aan curries, stoofpotten, Texaanse chili en Mexicaans eten. Als je geen fan bent van cayennepeper, kun je nog steeds de voordelen behalen door capsaïcine in supplement vorm toe te voegen als een capsule of vloeibare tinctuur.
Nootmuskaat
Nootmuskaat bevat eigenlijk twee kruiden in één. Terwijl nootmuskaat wordt geproduceerd uit het zaad van de tropische nootmuskaat boom, wordt de foelie van de buitenste laag van het zaad afgehaald. Nootmuskaat, een specerij afkomstig uit de Indonesische specerij-eilanden wordt geteeld in Sri Lanka en wordt gewaardeerd om zijn geur en smaak.
Nootmuskaat is gunstig voor het spijsverteringsstelsel. Nootmuskaat olie wordt gebruikt om chronische ontstekingspijn te behandelen. Een oud middel tegen slapeloosheid is warme melk met nootmuskaat. Nootmuskaat bevat vluchtige oliën die het serotonine- en dopamine gehalte verhogen, het feel good-spul in onze hersenen.
Nootmuskaat heeft een warme, zoete smaak en is bekend als een kruid voor advocaat. Het verbetert de smaken van gebakken eten en puddingen, maar wordt ook toegevoegd aan worst, vlees, groenten en sauzen. Probeer gemalen nootmuskaat op ontbijtproducten, zoals roerei of een warme kom havermout. Is echt super lekker!
Kardemon
Groen of zwart, geheel of gemalen, Kardemom is een van de duurste specerijen. Groene kardemom is afkomstig uit India en werd in een vroeg stadium geïntroduceerd in Sri Lanka. De Noormannen hebben dit kruid ongeveer duizend jaar geleden in Scandinavië geïntroduceerd en het is een veelgebruikt ingrediënt in recepten daar.
Kardemom heeft veel gezondheidsvoordelen vanwege zijn anti-oxiderende en diuretische eigenschappen, die het lichaam helpen bij het beheersen van ontstekingen en het verlagen van de bloeddruk. Diuretisch betekent afgifte van water door de nieren bevordert. Het is onderzocht op de effecten ervan op het beheersen van de groei van tumoren. De essentiële oliën van de kardemom hebben een gunstig effect op sommige bacteriën en lijken de zuurstofstroom in het menselijk lichaam ook nog eens te vergroten.
Het is zeer aromatisch, het heeft een sterke, scherpe smaak met een vleugje zoet. Kardemom wordt veel gebruikt in de Indiase en Midden-Oosterse keuken, zowel in zoete als hartige gerechten. Je zou het ook aan vleesgerechten, gebak en wijnen kunnen toe te voegen. Fijn om te weten is dat het ook een afrodisiacum is en dus een lust opwekkend effect heeft.
Gember
Gember is een bloeiende plant waarvan de wortel veel wordt gebruikt bij het koken. Het is inheems in de Zuidoost-Aziatische eilanden, voorheen bekend als Oost-Indië, en is familie van de kurkuma en kardemom. Gember werd door de eilandbewoners naar de regio India en Sri Lanka vervoerd. Het werd opzettelijk door mensen gekweekt vanwege zijn smaak en gunstige effecten.
Gember staat al lang bekend om zijn gezondheidsvoordelen. Fenolische verbindingen in de gemberwortel helpen de spijsvertering en bestrijden misselijkheid. Er is aangetoond dat het de ontsteking vermindert en cholesterol in het bloed stabiliseert. Gember is zweet afdrijvend, wat betekent dat het de lichaamstemperatuur van binnenuit regelt en gunstig is voor de behandeling van verkoudheid en griep.
De gemberwortel wordt verwerkt als vers, gemalen, gekonfijt, gebeitst of gekristalliseerd. Het is een scherp kruid met wat warmte en wordt in vele vormen gebruikt in een breed scala aan vlees- en groentegerechten, gekruide dranken en gebakken maaltijden.
Klein receptje voor jou. Voeg meer gember toe aan je dieet door Ginger Tea te drinken. Schil en snijd ongeveer twee centimeter verse gemberwortel, voeg dat toe aan ongeveer 2 kopjes water en kook 10 tot 20 minuten. Je kunt het eventueel op smaak brengen met citroen en honing.
Kurkuma
Kurkuma, of de Golden Spice, is al 4000 jaar bekend bij de mens. Het is het kruid dat kerrie heet vanwege de gele kleur en is inheems Indiaas en geteeld op Sri Lanka. Het kruid dat bekend staat als kurkuma is de wortel van de Kurkuma-plant.
Kurkuma wordt al vanaf dat de plant voor het eerst gekweekt is, gebruikt voor zijn geneeskrachtige eigenschappen. Het bevat een stof genaamd curcumine, bekend om zijn krachtige anti-oxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen. In zijn puurste vorm wordt curcumine gebruikt om vrije radicalen te beheersen en de groei van neuronen in de hersenen te vergroten.
Je kunt gember op groenten strooien; toevoegen aan rijst, aardappelen, roerei en / of sla. Vergeet niet een keertje kurkuma thee en gouden melk te maken…zo lekker!
Ananas Gember Kurkuma Smoothie
Hier is het vernieuwende recept voor Ananas Gember Kurkuma Smoothie @RobustRecipes, door Emily Koch, www.robustrecipes.com:
Deze smoothie is een verfrissende versie van de befaamde “Golden Milk.” Het is zoet, verfrissend en geeft je een tropische zest. Bovendien zit het boordevol gezondheidsvoordelen: het helpt bij de spijsvertering, zit boordevol vitamine C, en heeft ontstekingsremmende eigenschappen en gezonde vetten. Dus… yummie!
Geschikt voor: Drinken, Ontbijt, Snack
Keuken: Veganistisch, Glutenvrij, Vegetarisch, Zuivelvrij
Serveert: 1 grote smoothie of 2 kleinere
Ingrediënten
1 kopje plantaardige melk (evt. amandelmelk)
1 kop bevroren ananasstukjes
½ kopje ingevroren in stukjes gesneden banaan
1 tot 2 stukjes gember, geschild en grof gehakt
2 theelepels chia zaden of lijnzaad
½ tot 1 theelepels gemalen kurkuma
¼ theelepel zwarte peper *
Instructies
Voeg alle ingrediënten toe aan een blender en meng alles goed totdat alles glad is. Serveer en drink het meteen op ;-). Als je meer zoet wilt, ga voor meer banaan en als je meer van hartig houdt ga voor meer kurkuma.
Als je blender niet krachtig genoeg is, kun je het bevroren fruit ½ kopje mondjesmaat toevoegen en onderwijl roeren en langzaam laten mixen.
* Zwarte peper klinkt als een exoot, maar het helpt ons lichaam om kurkuma te absorberen; dus sla het alsjeblieft niet over. Hetzelfde geldt voor de gezonde vetten van de lijnzaad.
Genieten!